تحریف به سکوت، تهدیدی برای روایت امام خمینی(ره) است/ کتب درسی تاریخ انقلاب به آنچه در فضای مجازی می‌گذرد، بی‌نسبت‌اند!
تاریخ انتشار: ۲۱ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۲۱۰۶۲
امروزه صف‌آرایی و کشمکشی که بر سر ارائه روایت درست از تاریخ معاصر وجود دارد، برای همه به راحتی قابل مشاهده است. بالطبع بخش مهمی از این تاریخ را، یک سده اخیر یعنی دوران پهلوی اول و دوم و دوران پس از انقلاب به خود اختصاص می‌دهد که میدان و شدت منازعه جاری بر سر روایت آن‌ها، در فضای مجازی غیرقابل چشم پوشی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دکتر حسن محمدی که مدرس تاریخ انقلاب اسلامی در دانشگاه است، چند سالی می‌شود که با راه‌اندازی کانال «مدرسه انقلاب» به تولید محتوا و پاسخ به سؤالات در همین خصوص در فضای مجازی مشغول است. صفحه و کانال تحت مدیریت او توانست دی ماه امسال در آیین پایانی سومین دوره جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی که با همکاری معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانه کتاب و ادبیات ایران و پژوهشکده تاریخ معاصر برگزار شد، به عنوان کانال برتر در بخش فضای مجازی کتاب تاریخ انقلاب اسلامی انتخاب شود. موضوع‌هایی که به آن اشاره شد، بهانه گفت‌وگوی ما با این مدرس تاریخ انقلاب اسلامی و پژوهشگر تاریخ معاصر شد.
ما در فضای مجازی با حجم انبوهی از محتواهایی روبرو هستیم که در صدد القای این گزاره هستند که کشور در روند خوبی در حال حرکت بود و امام و انقلابیون ۵۷ این روند مثبت را متوقف کردند. چه می‌شود که چنین گزاره‌هایی در فضای افکار عمومی پا می‌گیرند؟
بحثی وجود دارد که آیا فضای مجازی متأثر از واقعیت است یا اینکه واقعیت از فضای مجازی تأثیر می‌پذیرید. واقعیت هم که می‌گوییم به معنای تحولات می‌دانی اعم از مسائل اقتصادی و فرهنگی و امثالهم و تحولات آکادمیک و دانشگاهی است. اینکه آیا هر آنچه که در گروه‌های تاریخ کشور بررسی و پژوهش می‌شود، وارد فضای رسانه می‌شود یا اینکه اینطور نیست و شاید برعکس است.
حقیقت این است که در ده دوازده سال گذشته می‌توان گفت، به دلیل حضور حداکثری ارتش‌های سایبری دشمن رابطه منطقی این فضا با واقعیت، قطع شده است. یعنی علی رغم اینکه در میدان، ایران پیشرفت‌های بسیار چشمگیری داشته و در حوزه‌های بسیار زیاد و متنوع این قضیه وجود داشته، در فضای مجازی اما خیلی بازنمایی نشده است و از قضا عکس آن اتفاق افتاده است. شما الآن نیز که نگاه کنید می‌بینید که عمده تلاش‌ها در این روایت وارونه بر این متمرکز است که دوران پهلوی به خصوص به دو جهت خیلی درخشان بوده است؛ یکی از حیث اقتصادی و با تأکید بر اینکه پول ایران در جهان دارای ارزش و اعتبار بوده و دیگری از جهت سبک زندگی و تصویرکردن آن دوره به دورانی سراسر شاد و مشحون از لذت. این دوران را با دوران پس از انقلاب اسلامی هم قرینه‌سازی می‌کنند که بله هر چقدر آن دوران خوب و درخشان بود، این طرف، سیاه و به عقب بوده است. مشخص است که این گزاره‌ها غیرواقعی است و از آن جهت عزیمت واقعیت جامعه به پهلوی و بازگشت از پهلوی به جامعه هر دو طرف اشکال دارد؛ یعنی هم این سیاه نمایی که نسبت به وضعیت فعلی وجود دارد و هم آن خوشبینی که نسبت به آن طرف هست، ولی سایبری‌ها در یک دهه گذشته تلاش کردند که این سری گزاره‌ها را در اذهان عمومی بکارند. در این مسیر نیز از روش‌های تأثیرگذاری استفاده کردند. شبکه «منوتو» به طور خاص که لیدر این جریانات بود تلاش بسیار زیادی داشت که این سنخ از تولیدات را رقم بزند و با تکنیک‌های سرگرمی و جاذبه‌های جنسی و این جور مسائل، بحث از دوره پهلوی را به خورد ملت بدهد. فضای جنسی‌زده اینستاگرام نیز، خیلی به شبکه منوتو شبیه از این حیث شبیه است.
استفاده از چنین تکنیک‌هایی و البته قدرت انتشار بسیار بالای محتوای طرف مقابل از یک طرف و انفعال مسئولین ما در داخل و البته بی‌اطلاعی بخش زیادی از مردم باعث می‌شود، دشمن تأثیر خودش را بگذارد. ما نباید فراموش کنیم که حداقل ۵۵ میلیون نفر از جمعیت فعلی ایران هیچ خاطره‌ای از دوران انقلاب ندارند. ضمن اینکه حافظه نیز در گذر زمان دستخوش تغییر می‌شود. من خودم با فردی صحبت می‌کردم که سال ۴۲ یعنی زمانی که امام(ره) در قم دستگیر شد را دز ذهن داشت و خاطرات جالبی نیز می‌گفت ولی در عین حال اذعان می‌کرد که بخش زیادی از خاطراتش را فراموش کرده است. این فرد هنوز در مرام امام بود ولی ما کسانی را نیز داریم که متأثر از فضای رسانه و جوسازی اطراف سعی می‌کنند نکات منفی دوران پهلوی را نیز انکار کنند.
در چنین فضایی چطور می‌توان از روایت امام(ره) سخن به میان آورد؟ آن هم زمانی که نقطه آماج بسیاری از شبهات، اول از همه خودِ امام است؟
امام وجوه جذاب فراوانی دارد و خود کاراکتر امام که بعضاً تعبیر کاریزماتیک را برای آن به کار برده‌اند، بیراه نیست. هر چند این تعبیر، تعبیر وارداتی است و گویا نیست ولی اینکه شخصیت، شخصیت دوست داشتنی باشد، خیلی جالب است. ما در اول انقلاب شاهد هستیم که انبوهی از خانم‌های بی‌حجاب یا آدم‌های کرواتی و دانشگاه رفته واقعاً به امام ارادت داشتند و به نهضت امام پیوستند و واقعاً آن وجوه جذاب شخصیت امام این‌ها را می‌گرفت. دلیل عمده‌اش این بود که عمیقاً حس می‌کردند که این شخصیت هیچ برای خودش نمی‌خواهد و واقعاً به عنوان یک رهبر مصلح همه چیز را برای مردم و در مسیر رشد مردم می‌خواهد. این را مردم عمیقاً می‌دیدند که چقدر مردمی و دلسوز مردم است که حتی وقتی پسرشان مرحوم می‌شوند، خیلی حالت حزن ندارند ولی وقتی می‌شنوند که درفیضیه یا در ۱۵ خرداد چه فشاری بر مردم وارد شد، خیلی ناراحت شده و حتی گریه می‌کنند. به همین دلیل نیز بود که به اوایمان داشتند و خودشان را دست امام سپرده بودند. البته آن وجوه جایگاه حقوقی‌ایشان را باید در نظر گرفت چرا که در واقع‌ایشان را شخصیت نائب الامام می‌دانند. در کنار این مؤلفه‌ها نباید از تدابیر دقیق و حساب‌شده امام نیز به راحتی عبور کرد. مردم شاهد بودند که امام چقدر حساب شده و باریل‌گذاری دقیق، انقلاب را به سمت اهدافش می‌برد مثلاً ایشان در مواجهه با ارتش کاملاً حواسش جمع است که به جنگ و نزاع برنخیزد. خب ما ۴۰۰ هزار ارتشی داشت، ۳۰ الی ۴۰ هزار ژاندارمری و شهربانی و ساواک داشتیم که این‌ها در مجموع یعنی ۶۰۰ هزار نیروی نظامی و امنیتی در شهرها و مرزها وجود داشتند؛ اگر امام قرار بود صدها هزار نفر از پیروان خودش را مسلح کند و با این‌ها وارد جنگ شود، احتمالاً ایران یا وجود نداشت یا درگیر تبعات درگیری‌های عمیقی می‌شد که تا الآن ادامه داشت. امام ولی تدابیر بسیار عمیقی به کار گرفت تا با ارتش وارد جنگ نشود و ارتش را نیز جذب کند. همین اتفاق نیز افتاد یعنی در ۱۹ بهمن ما شاهد هستیم که ارتش می‌آید و با امام بیعت می‌کند. این نوع از تدابیر باعث می‌شد که مردم‌ایمان بیاورند.
از این لنز اگر به ماجرا نگاه کنید می‌فهمید که چرا مجاهدین خلق نمی‌توانستند نضج بگیرند؟ دقیقاً به این دلیل که چنین تدابیری نداشتند. حواسشان نبود که اگر وارد فاز خشونت بشوند، نتیجه چه خواهد شد. امام به این‌ها گفت که اگر اینطور پیش بروید، خودتان را به کشتن می‌دهد و نمی‌توانید کاری ازپیش ببرید. خب این جاذبه‌ها وجود دارد. در عین حال اینکه مردم‌ایشان را یک ملی گرای مثبت می‌دیدند که برای ایران و برای این کشور متحمل چه سختی‌هایی می‌شود. ایشان چهارده سال آزگار از کشور به خاطر اعتراض به کاپیتولاسیون تبعید شد؛ یعنی به خاطر اینکه چرا شاه ایران نباید به اندازه یک آشپز آمریکایی نباید شخصیت داشته باشد. در واقع حتی انگار دلش برای شاه هم می‌سوخت. امام درباره عکسی که محمدرضا پهلوی با کارتر دیدار دارد، آنجا محمدرضا پهلوی‌ایستاده و کارتر از زیرعینکش با تکبر به شاه نگاه می‌کند. امام می‌گوید که این عکس خیلی ذائقه‌اش را تلخ کرده است که چرا مثلاً آقای کارتر شاه ما را تحقیر می‌کند. امام بعد از انقلاب حتی می‌گوید که تلخی آن عکس، هنوز در ذائقه‌اش هست.
در کاپیتولاسیون هم امام سخنرانی کرد و گفت که یک آشپز آمریکایی بیشتر از شاه ما جایگاه دارد. یکی از وجوه جاذبه امام همین بود که دشمن اصلی و فرعی را درست تشخیص داده بود و هیچ وقت نیز این نوع نگاه را کنار نگذاشت و این تشخیص بسیار به جا بود. لذا چون دشمن اصلی را درست تشخیص داده بود، هر آنچه را که در راستای خدمت به دشمن بود از جمله کل سیستم فاسد پهلوی را که در همین راستا بود نفی می‌کرد. در همان زمان در ایران بیش از ۳۷۰ شرکت و بانک آمریکایی داشتند منابع کشور را می‌دوشیدند.
یک مسأله هم نابرابری عِده و عُده در فضای مجازی است. صفحات فراوان مجازی وجود دارد که با همه وجود دارند روی این مسأله کار می‌کنند. از آن طرف صفحات وابسته نیز خیلی انگار به امامِ انقلابی علاقه‌ای ندارند و ترجیح می‌دهند امام را در همان سطح عرفانی و اخلاقی روایت کنند. پس مشکل اول، مشکل محتوایی و مشکل دوم، توازن قواست.
منظورتان این است که وجه عرفان و اخلاق امام را پررنگ روایت می‌کنند تا وجه انقلابی امام به چشم نیاید؟
بله. متأسفانه متولیان وقتی کم کاری کردند، در واقع خود آن‌ها امام را تحریف به سکوت و تحریف به نقیصه کردند. اینکه از روایت جدی امام دست بکشیم و به تشریفات مشغول باشیم، خودش یعنی راه تأثیرگذاری دشمن را باز بگذاریم. این‌ها غیر از آثاری است که سراسر تحریف نسبت به امام هستند. شما نقدهایی که به کتاب «الف لام خمینی» یا مدخل «امام خمینی» در دایرالمعارف بزرگ اسلامی وجود دارد سری بزنید تا متوجه این قضیه بشوید. می‌خواهم بگویم ما نه فقط روایت امام را به سکوت می‌گذرانیم و عبور می‌کنیم، بلکه آثاری را در سطح کشوری منتشر کردیم و به آن‌ها جایزه کتاب سال هم دادیم که در آن‌ها امام تحریف شده بود.
همه این‌ها به کنار، ما حتی فیلم و مستند درخشانی در مورد امام خمینی(ره) هم نداریم. با این روند، طبیعی است که دشمن، امامین انقلاب را مورد هجمه قرار دهد و در دو سطح عمومی و نخبگانی این مسیر را دنبال کند.
نسبت به نسل امام ندیده چطور؟ رصد شما نسبت به تصویری که از امام در این فضا در حال بازنمایی است، چه هست؟
چهره‌ای که از امام برای نسل جدید دارد نشان داده می‌شود، پیرو چهره‌ای است که دارد از عموم روحانیت تبلیغ می‌شود. اینکه مثلاً این‌ها دنبال کاسبی از راه دین هستند و دین ابزار برای قدرت و مکنت است و این‌ها از هیچ ابزاری نیز برای رسیدن به قدرت نیز ابا ندارند. از گفتن وعده‌ها و چیزهای غیرواقعی ابا ندارند. همه این‌ها در مورد امام نیز هست. در عین اینکه اعتقادات روحانیت شیعه را، اعتقادی غیرمفید و خرافی برای مردم معرفی می‌کنند و در یک جمله این طیف را اساساً مخالف پیشرفت جامعه تلقی می‌کنند. از جنگ‌های ایران و روس به بعد و حتی قبل‌تر در دوره صفوی نیز موارد زیادی را برجسته می‌کنند که علما شیعه مخالف پیشرفت بوده‌اند و امام نیز همینطور و اصلاً نمی‌دانست پیشرفت به چه معناست. در این باره کلی محتوای فتوشاپی و دستکاری شده تولید شده که همین محورها را دنبال می‌کنند.
یکی از انتقاداتی که از سالیان گذشته نسبت به جریان روایت تاریخ معاصر وجود داشته، این انقطاع و گسستن از گذشته است. اصلاً یکی از علل وضعیت فعلی را همین قضیه می‌دانند. نظر شما در این خصوص چیست؟
تصور من این است که ما نه توانستیم دوره پهلوی را درست روایت کنیم و نه خط روشنی برای تحلیل دوران جمهوری اسلامی داریم. به همین جهت مخاطب ما دچار گیجی است یعنی تصور می‌کند که نگاه ما این است که کل پهلوی سیاه است و رضاشاه فلان است و از این طرف تمام مسئولین جمهوری اسلامی درجه یک هستند. می‌دانیم که چنین تلقی درست نیست. این‌ها به این برمی گردد که ما نتوانستیم با یک محور روشن با مردم صحبت کنیم که دیگر این تصورات را نداشته باشیم. به همین جهت من فکر می‌کنم این جمله رهبر معظم انقلاب که « هر جا انقلابی عمل کردیم پیش رفتیم؛ هر جا از انقلابی‌گری و حرکت جهادی غفلت کردیم عقب ماندیم. » را برای روایت جمهوری اسلامی در نظر بگیریم و دوره پهلوی و قاجار نیز همین مسأله در آن وجود دارد. خود رهبر انقلاب تعبیر «بسیجی» را برای میرزاکوچک خان به کار می‌برند. ما باید این نگاه را امتداد می‌دادیم، اینکه روحیه انقلابی و مخالفش را در همه زمان‌ها می‌دیدیم و آن را منحصر در روایت انقلاب اسلامی نمی‌کردیم.
شما مدرس تاریخ انقلاب اسلامی هستید و در فضای مجازی هم در همین خصوص کار کرده‌اید. آسیب‌شناسی شما و راه حل شما در این خصوص چیست؟
اولاً باید خط محتوایی رسانه‌های کشور مشخص باشد که این مسأله نیاز به گفت و گو و حل مسأله برای سازمان‌های متولی دارد. در مرتبه بعدی باید حوزه علم ما یعنی دانشگاه و حوزه علمیه را درگیر مسأله روایت امام کنیم. رشته‌های تاریخ ما را بعضاً فضاسازی رسانهای است که پیش می‌برد. دروس خنثی هستند. اساتید بعضاً غیرمتعهد هستند. کلی شبهه در ذهن‌ها وجود دارد ولی در کتاب‌های آموزش و پرورش هیچ خبری از پاسخ به این شبهات نیست. نباید فضای آموزش ما بی‌نسبت به آنچه در فضای مجازی می‌گذرد باشد و نمی‌شود اساساً منقطع از این فضا، بحث آموزش تاریخ انقلاب را پیش برد.
راه حل نیز فقط حمله است. باید یک گفتمان معنایی در کشور و بین مسئولان مخصوصاً حاکم شود که هر جا انقلابی عمل کردیم، پیروز شدیم. انقلابی در فضای معنایی نیز باید انقلابی عمل کنیم و به تمام ارکان و ایدئولوژی‌ها و مدل‌های لیبرالی باید حمله کنیم. همانطور که آن‌ها می‌کنند.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: امام خمینی ره تاریخ انقلاب اسلامی فضای مجازی تاریخ معاصر روایت امام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۲۱۰۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلم پربـازدید فضای مجازی؛ سخنرانی اقتصادی رئیسی در جنوب تهـران!
خبرآنلاین نوشت: سید ابراهیم رئیسی در جریان بازدید از محلات جنوب غرب شهر تهران در امامزاده حسن علیه‌السلام حاضر شد و در اجتماع مردم سخنرانی کرد.
حال امروز فیلمی از سخنان نامفهموم ابراهیم رئیسی در جمع مردم جنوب تهران منتشر شده است.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»